Maski weneckie - z cyklu "Weneckie impresje"

Karnawał w Wenecji rozpoczyna się zaraz po święcie Trzech Króli/ La Festa dell'Epifania (Objawienie Pańskie), ale najbardziej bogate w atrakcje i imprezy towarzyszące są  dwa ostatnie tygodnie poprzedzające Środę Popielcową. W tym czasie, od rana do późnych godzin nocnych,  kolorowy tłum przebierańców przelewa się przez miasto.

Wystarczy zakryć twarz  maską, aby stać się sior mascherą (panem  maską) i jednocześnie, bez narażenia na śmieszność, uczestnikiem karnawałowej zabawy. 

A jeśli  maska nie wystarcza pozostaje  postarać się o ciekawy kostium. Stroje mogą być barokowe lub  renesansowe, tradycyjne albo surrealistyczne,  jak komu wyobraźnia podpowiada. W okresie karnawału na Piazza San Marco roi się od barwnych postaci rodem z baśni i bajek, teatru i filmu. W  dawnej Wenecji królowały kostiumy z komedii dell arte- arlekin, kolombina, pierrot, pantalone, dottore, truffaldino. 

Noszenie masek w Wenecji to tradycja bardzo stara, która przez wieki zmieniała się. Pierwotnie zasłaniali  twarze maskami  arystokratyczni hazardziści, damy pragnące zachować  anonimowość i różnej maści rzezimieszki. Używanie masek,  dozwolone  nie tylko w karnawale, ale przez cały rok, doprowadziło do rozpasania moralnego wśród Wenecjan. Reakcją władz miasta, na nieobyczajne  zachowania  mieszczan, było wprowadzenie zakazu zasłaniania twarzy w porze nocnej. Swoboda w używaniu masek rodziła  duże ich zapotrzebowanie, a w  produkcji różnych wzorów  wyspecjalizowali się tzw. mascheraio.  

Mężczyźni najczęściej zasłaniali twarz białą maską zjawy larvę, dopełnieniem stroju był trójgraniasty kapelusz i czarny płaszcz tzw. tabarro. Zwolennicy klasycznych wzorów  wybierali tradycyjną ptasią maskę bautę. Do kobiecych masek zaliczały się  czarna moretta, albo biała volta.

Współczesne, ogólnie dostępne maski weneckie  mają  niewiele wspólnego z dawnymi. Funkcjonuje komercyjna produkcja i maski można  kupić w każdym sklepiku z pamiątkami, bibelotami, a te bardziej wyszukane i oryginalne w eleganckich butikach i warsztatach artystycznych.

Maski wykonane są z różnych materiałów: z tiulu, porcelany, skóry i papieru. 

Są wśród nich prawdziwe dzieła sztuki, ale pełno też podróbek skrzących  się od złoceń, zdobionych piórami, koronkami, koralikami, cekinami, brokatem lub inną pasmanterią.

Ceramiczne maski pełnią funkcję dekoracyjną i mają rozbudowaną górę tzw. tiarę ozdobioną  fragmentami pejzaży starej Wenecji niczym z płócien Canaletta.

Wykonanie tradycyjnej maski z papieru mache (cartapesta) to proces  złożony i dość pracochłonny,  wymaga zachowania odpowiedniej kolejności podczas wytwarzania. Najpierw, robi się model z wypalanej gliny, potem gipsowy odlew, który wykłada się kolejnymi warstwami papieru mache. Po wyschnięciu poleruje się kolejne warstwy i nadaje masce porcelanowy  połysk. Na koniec wycina otwory na oczy i ozdabia .